Pertolongan Pertama terhadap Lawan Jenis (Non Mahram) pada Kecelakaan Perspektif Kaidah al-Ḍarūrātu TubῙḥu al-Maḥẓurāt
First Aid for the Opposite Sex (Non Mahram) in Accidents from the Perspective of the Principle of Al-Ḍarūrātu TubῙḥu Al-Maḥẓurāt
Abstract
This study aims to determine how the implementation of the principle of al-Ḍarūrātu Tubῑḥu al-Maḥẓurāt in first aid. This study uses a qualitative descriptive type of research, (non-statistical), using the library research method (Literature review), using the normative juridical approach and philosophical approach. The results of the study are as follows: first, First aid is the initial action given to someone who is injured or suddenly ill before professional medical assistance arrives, with the aim of saving lives, preventing bad conditions, and carrying out the recovery stage. The steps that must be taken are ensuring safety, assessing the victim's condition, and carrying out actions such as CPR, stopping bleeding, or providing respiratory assistance. Second, the rule of al-Ḍarūrātu Tubῑḥu al-Maḥẓurāt in Islamic law states that emergency situations permit things that are forbidden to protect life or prevent major danger, provided that the action is according to need and does not exceed the necessary limits, such as touching a non-mahram opposite sex in an emergency is permitted if there is no other alternative. Third, according to this rule, first aid for the opposite sex is permitted in life-threatening emergency situations, if there are no other helpers around the victim except the opposite sex. However, if there is an expert in first aid who is the same sex as the victim, then they are more recommended to provide assistance.
References
Buku:
Al-Alῑmῑ, Majῑruddin. fatḥu al-raḥmān fῑ tafsῑr al-Qur’an. Cet.1 Dār al-nawādir, 1430H/209M.
Al-Albānῑ, Muḥammad Naṡruddin. Soḥῑḥu Sunan al-Nasāῑ. Cet, I; Riyad: Maktaba al-Tarbiyah al-‘arabῑ Liduwali al-Kholῑj 1409H/1988M.
Al-Asfahani, Abū al-Qāsim al-Ḥusain Ibn Muḥammad al-Ma’rūf Ibn al-Rāgibi. Al-Mufradāt Fῑ Gorῑbi Al-Qur’an. Cet, I, Beirut: Dār al-Qalam: al-Dār al-Syamiyah, 1412H.
Al-Bagawῑ, Abu Muḥammad al-Ḥusain Ibn Mas’ūd. Ma’ālim al-Tanzil fῑ Tafsῑr al-Qur’an, Tafsῑr al-Bgawῑ, jilid 2. Cet, IV; Dār al-ṭaibah, 1417H/1997M.
Al-Baihaqῑ, Abū Bakr Aḥmad Ibn al-Ḥusain Ibn ‘Alῑ. Sunan al-Kubrā. Cet. 3; Beirut, Libanon: Dār al-Kutub al-‘Alamiyyah 1424H/2003M.
Al-Baṡrῑ, Abū al-Fida Ismā’il Ibn ‘Umar Ibn Kaṣῑr al-Qirāsyi. Jāmῑ’ al-Masānῑd wa al-Sunan al-Hādῑ Liaqwami al-Sunan. Cet. 2; Bairut, Libanon: Dār al-ḥaḍar Liṭabā’ati wa al-Nasyri wa al-Tauzῑ’ 1419H/1998M.
Al-baṣrῑ, Abū al-Fidā Ismā’il Ibn ‘Umar Ibn Kaṡῑr al-qarasyῑ. Tafsῑr al-Qur’an al-‘Aẓῑm, Juz 3. Cet, 1 Dār al-Kutub al-‘ilmiyyah 1419H.
Al-Bukhārῑ, Muḥammd ibn Ismā’il. al-Jāmi’ al-Musnd Al-saḥῑḥ al-Mukhtaṣar Min Umūri Rasūlullāhi Șallallāhu ‘Alihi wa Sallam wa Sunanihi al-Ayyāmih. Jilid 3. Cet. I; Beirut Dār Ṭauk al-najāḥ, 1422H.
Dahlan, Abdul Rahman. ushul fikh. cet IV; Jakarta: Amzah, 2016 M.
Al-Damasyqῑ, Taqiyuddῑn Abu al-Abbās Aḥmad ibn ‘Abdu al-ḥalῑm ibn ‘Abdul al-Salām ibn ‘Abdullāh ibn Abῑ al-Qāsim ibn Muḥammad ibn Taῑmiyyah al-Hambali. al-Fatāwā al-Kubrā li Ibn Taimiyyah. Jilid 6. Beriut: Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah, 1408H/1987M.
Al-Dausari, Muslim ibn Muḥammad Ibn Majid, Al-Mumti’ Fi Al-Qowā’id al-fiqhiyyah Cet, I; Riyād; Dāru al- Zidnῑ, 1468 h/ 2017 M.
Departemen Pendidikan Nasional, Kamus Besar Bahasa Indonesia, edisi Ke IV Jakarta PT Gramedia Pustaka Utama 2008.
Al-Ḥanafῑ, Najamuddin ‘Umar Ibn Muḥammad Ibn Aḥmad al-Nasfῑ. Al-Taisῑr Fῑ al-Tafsῑr. Cet. I; Istanbul: Dār al-Bāb li Dirāsāh wa Taḥqῑq al-Tu rāṡ, t.th.
Ibn Ḥambal, Imām Aḥmad, Musnad Imām Aḥmad Ibn Ḥambal. Cet, I; Muassasah al-Risalah 1421H/2001M.
Ibn Manẓhūr, Abu al-Fadel jamal ad-Din Muḥammad ibn Mukarran al-Anshori. lisān al-Arab. Cet; I Jilid 13. Beirut: Dār-shadir, 1990.
Ibn Manzūr, Lisan Arab. Juz 3. Cet.III: Dār Sadir, 1414 H/ 1994 M.
Ibn Muṭāfā, Abu Su’ūd al-‘Amādῑ Ibn Muḥammad Ibn Muḥammad. Irsyādu al-‘Aqli al-Salῑm ilā Mazāyā al-Kitāb al-Karῑm. Beirut : Dār al-Aḥyā al-Turāṡ al- ‘Arabῑ. t.th.
‘Izzuddῑn, Muḥammad Ibn Ismā’ῑl Ibn Șalāḥ Ibn Muḥammad al-Ḥusnā, al-Kaḥlānῑ al-Șan’ānῑ Abū Ibrāhῑm. Al-Taḥbῑr li ῑḍāḥi ma’āni al-Taisῑr. Cet. I; Riyad: Maktabah l-Rusyd, 1433H/2012M.
Gānim, As-Sadlān Sālih ibn, al-Qawāid al-fiqhiyyah al-kubrā wamā tafarra’a anhā. Cet, I; Riyad: Dār Balnasiyyah, 1418 H/1997 M.
Al-Gazzī, Muhammad Sidqi Ibn Ahmad al-Burnū abī al-hāris “al-Wajiz fī Qowāi’id al-fiqh al- kulliyyah, Cet.IV, Baīrut; Muassasah al-risālah, 1416 H/1996 M.
Al-Ja’fi, Abu Abdullah Muḥammad ibn Isma’il al-bukhārῑ. Șohῑhu al-Bukhorῑ. Jilid 3. Cet. 5; Damaskus: dāru ibn Kaṡῑr, dāru al-Yamāmah, 1414H/1993M.
Jalāluddin Abdurrahman Ibn Abῑ Bakr. ‘Uqūd al-Zabarjad ‘Alā Musnad Imām Aḥmad, Jilid 2. Bairūt, Libanon: Dār l-Jail 1414H/1994M
Juliansyah Noor, Metologi penelitaan. Cet; Jakarta: Kencana Prenada media Grup, 2011.
Al-Khādimῑ, Nur al-Din Ibn Mukhtar. ilmu al-Maqāṣid al-Syar’iyyah. Cet. I; Maktaba al-Aῑkān, 1421H/2021M.
Kementarian Agama R.I al-Qur`an dan terjemahan Cet.I; Jakarta Timur: Fatwa 2016.
Lutfiasari, Arum “pengaruh Pendidikan kesehatan” fakultas ilmu kesehatan UMP 2016.
Al-Maqdisī, Abdullah bin Ahmad bin Muhammad bin Qudāmah, Raudah Al-Nāzir wa Junnah al-manāzir. Cet. I; Damaskus; Dār al-Risālah Nāsyirūn, 1437 H/ 2016 M.
Al-Mawardῑ, Abū al-Ḥasan ‘Ali Ibn Muḥammad ibn Muḥammad ibn Habῑb al-Baṣrῑ al-bagdādi. Adab al-Dunyā wa al-Dῑn. t.t.p., Dār Maktabah al-Ḥayāh, 1406H/1986M.
Miqḍāḍ Hasim Muḥammad Șalāḥuddin Abu Haḍrah, Hisyām Muḥammad Naṣr. Șoḥῑḥu al-Kutub Al-Tis’ah wa Zawāiduhu. mesir: Maktabatu al-ῑmān li Ṭobā’ti wa al-nasyri wa al- Tauzῑ’ 1440H/2019M.
Mustafa, Pinton Setya. Buku Ajar Pertolongn Pertama Dan Pencegahan Perawatan Cedera Olahraga. Cet. I; Mojokerto: Insight Mediatama, 2022M.
Al-naisābūrῑ, Abū al-Ḥusain Muslim Ibn Ḥajjāj Ibn Muslim al-Qasyῑrῑ. Saḥῑḥu Muslim. Cet. I; Turki: Dār Ṭab’ah al-‘Āmirah 1334H.
Al-Naisābūrῑ, Abu al-Ḥusain Muslim ibn Hajjāj al-Qosyῑrῑ. Șohῑhu Muslim. Jilid 4. Kairo: Maṭba’ah ‘Ῑsa al-Bābῑ al-Ḥalabῑ wa Syurakā. 1374H/1955M.
Palang Merah Indonesia, Pedoman Pertolongan Pertama. Jakarta: PMI, 2009.
Al-Qudūmῑ, Sāmῑ Wadῑ’ ‘Abdu al-Fattāḥ Syahada. Al-Tafsῑru al-Bayānῑ Lima Fῑ Sūrati al-Naḥl. Urdun; Dār al-wadāḥ, t.th.
Al-Qurṭubῑ, Abu al-‘Abbās Aḥmad Ibn ‘Umar Ibn Ibrāhῑm. al-Mufhim lima asykala min talkhīs kitāb Muslim Jilid 2. Cet. I; Damaskus, Bairut: Dār al-Kalām al-Ṭayyib, 1417H/1996M.
Al-Qurasyi, Abū Bakar ‘Abdullāh ibn Muḥammad ibn ‘ubaid ibn Sufyān ibn Qays al-Bagdādi al-Umawῑ. al-Ikhwān. Beriut: Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah, 1409H/1988M.
Abū Ῑsā Muḥammad Ῑsā al-Tarmiżī, Āl-Jāmi’ al-Kubrā. Cet, I; Beirut: Dār al-Garbī al-IslāMī, 1996M.
Al-Raḥmān Abdurraḥmān Ibn Nāṣir Ibn Abdullah al-Sa’di, Taisῑru al-Karῑm. Fῑ Tafsῑri al-Kalām al-Manān. Cet, I; Muassasah al-Risālah, 1420H/2000M.
Al-Rāzῑ, Zainuddin Abū ‘Abdillah muḥammad ibn Abῑ Bakr ibn ‘Abd al-Qādir al-Ḥanafi. Mukhtar al-siḥḥaḥ. Cet. I; Beirut: Al-Maktabah al-As’riyyah, 1420H/1999M.
Al-Syaṡrῑ, Sa’ad Ibn nāsir Ibn Abdul Azῑz. Syarhu al-manẒūmah al-Sa’diyah Fῑ al-Qawā;id al-Fiqhiyyah. Cet. II; Riyad: Dār Isybῑliyyā lῑ al-Nasyῑr Wa al-Tauzῑ, 1426H/2005M.
Suryabrata dan Sumadi, Metode penelitian. Jakarta: PT Raja Grafindo Persada, 2014.
Susilo, Juliati. dkk., Pertolongan pertama Tingkat Wira. Cet. I; Palang merah Indonesia Pusat, 2008.
As-Suyuthi, Abd ar-rahman binAbi Bakar, Al-asybah wa al-Nazāir.
Soekanto Soerjono, Pengantar Penelitian hukum Cet. I Jakarta: UI Press. 1984 M.
al-Ṭabarῑ, Abu Ja’far al-Jarῑr. Jāmi’ al-Bayān ‘an tawil ayyi al-Qur’an, Jilid 9. t.t.p. Dār al-Tarbiyah wa al-turāṡ t.th.
Al-Tabrānῑ, Sulaiman Ibn Aḥmad Ibn Ayyūb Ibn Matῑr al-Lakhami Abu al-Qāsim. Musnad Assymiyyῑn. Jilid 2. Cet. I; Bairut; Muassasatu al-Risālah, 1405H/1983M.
Abū al-Qāsim Sulaiman Ibn Aḥmad al-Ṭabrānī, ’Mu’jam al-Ausaṭ, Jilid 5, mesir: Dār al-Ḥaramain, 1415H/1995M.
‘Uwaiḍah, Muḥammad Naṣruddῑn Muḥammad. Faṣlu al-Khiṭāb Fῑ al-Zahdi wa al-Raqāiqi wa al-ādāb. t.t.p., t.th.
Zaqrā, Mustafa ahmad al-Madkhal al-Fiqh al-Am. Damsyik; alfa Ba’ al-Adib, jilid II 1968 M.
Al-Zarqã Ahmad Bin Muhammad, Syarhu al-qawã’id al-fiqhiyyah (Cet, II; Sūrῑyã: Dãru al-Qolam, 1409 H/1989 M.
Jurnal Ilmiah:
Hamza, Nur Anisa “darurat embolehkan yang haranm” Jurnal pilar 11, no. 2020
Murdani, “Al-Ḍarūrat Tubīḥu Al-Maḥẓūrāt Kondisi darurat Membolehkan Hal-hal yang dilarang, jurnal Al-Mizan: hukum islam dan ekonomi syariah 8, no 1 2021.
Pransiska, Toni ”Meneropong Wajah Studi Islam Dalam Kacamata Filsafat; sebuah pendekatan alternative”, Intizar 23, no 1 2017.
Rohmawati, Anisa, “Pengaruh Penggunaan Media Sosial Terhadap Etika Pergaulan Antar lawan Jenis Dikalngan Remaja Islam (Studi kasus pada remajaSe-samantiro Watansoppeng), vol 3, no.1 2018.
Sanusi, Hilda Oktri Yeni, Rahmat, dkk., “Simulation Training In Health First Aid Activities In Uks Education For Penjas Semester III Students” Jurnal Pokok Edukasi, Januari 2023.
Disertasi, Tesis, dan Skripsi:
Akmal Muh, “’Pengobatan menggunakan tokek dalam perspektif hukum islam analisis kaidah Al-Ḍarūrāt Tubīḥu Al-Maḥẓūrāt, skripsi, Makassar: Fak, Syariah STIBA Makassar 2021.
Idris, M. Maulana, ‘tinjauan hukum islam dalam kaidah Al-Darūrat Tubīhu Al-Mahzūrāt pada kasus usaha penyelamatan diri dari bencana alam dalam keadaan aurat terbuka”, Skripsi, Makassar, Fak syariah STIBA Makassar 2019.
Yusdono, Kurniya “Fleksibilitas Hukum Islam Dalam Perspektif Dharurat Dan Maslahat”, Skripsi (Makassar: Fak, Syariah dan hukum, UIN Alauddin Makassar 2013.
Situs dan Sumber Online:
Kamala Fidhia. 12 Jenis Pertolongan pertama Yang Perlu Anda Ketahui, https://hellosehat.com/hidup-sehat/pertolongan-pertama/pertolongan-pertama-dasar/ 21 May 2024.
Pertolongan Pertama” Situs Resmi PMI Provinsi DKI Jakarta, https://pmidkijakarta.or.id/page/Pertolongan-Pertama 2024.


Copyright (c) 2025 Asri Asri, Afrianto Afrianto, Ahmad Yani

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.