Tinjauan Hukum Islam terhadap Pencairan Limit Kredivo Melalui Top-Up E-Wallet

Islamic Legal Review of Credivo Limit Disbursement Through E-Wallet Top-Up

Authors

  • Abdullah Al Faruq Institut Agama Islam STIBA Makassar, Indonesia
  • Muhammad Shiddiq Abdillah Institut Agama Islam STIBA Makassar, Indonesia
  • Sirajuddin Institut Agama Islam STIBA Makassar, Indonesia

DOI:

https://doi.org/10.36701/mabsuth.v1i3.2519

Keywords:

Islamic law, Kredivo, E-Wallet Top-Up, Riba

Abstract

This study aims to examine the Islamic legal perspective on Kredivo services and the disbursement of credit limits through the Top-Up E-Wallet feature. The study employs a qualitative method with a normative legal approach through a literature review of classical and contemporary fiqh literature and relevant sharia legal provisions. The results of the study indicate that the ‘Pay in 30 Days’ service and instalments with a specific tenor in Kredivo services contain elements of usury because they require ziyādah in the form of interest and service fees, as well as imposing late payment penalties. Meanwhile, the Top-Up E-Wallet feature allows users to convert their loan limits into digital balances that are more flexible and can even be cashed out. The contract in this service is essentially a qarḍ, but the imposition of service fees as a fixed percentage makes it a qarḍ jarra manfa‘ah, i.e., a loan that benefits the lender and falls under the category of prohibited riba. Similarly, the late payment penalties are categorised as prohibited riba nasīah. This research contributes to enriching the body of knowledge and discourse on contemporary Islamic commercial law, particularly in assessing the validity of digital financial services widely used by Muslim communities today.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Al-Qur’ān al-Karīm

Buku:

‘Afānah, Ḥusām al-Dīn. Fiqh al-Tājir al-Muslim. Cet. I; Baitul Maqdis: al-Maktabah al-‘Ilmiyyah wa Dār al-Ṭayyib li al-Ṭibā‘ah wa al-Nasyr, 1426 H/2005 M.

Al-Bukhārī, Muḥammad bin Ismā’īl. Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Juz 2. Cet. V; Damaskus: Dār Ibn Kaṡīr, 1414 H/1993 M.

Al-Dibyān, Dibyān bin Muḥammad. Al-Mu‘āmalāt al-Māliyyah Aṣālatan wa Mu‘āṣarah. Cet. II; Riyadh: Fihrisah Maktabah al-Malik Fahd al-Waṭaniyyah Aṣnā’ al-Nasyr, 1434 H/2013 M.

Kementerian Agama RI. Al-Qur’an dan Terjemahnya. Jakarta Timur: PT. Insan Media Pustaka, 2012.

Al-Khin, Muṣṭafā, dkk. Al-Fiqh al-Manhajī ‘alā Mażhab al-Imām al-Syāfi‘ī. Juz 6. Cet. IV; Damaskus: Dār al-Qalam li al-Ṭibā‘ah wa al-Nasyr wa al-Tawzī‘, 1413 H/1992 M.

Muslim ibn al-Ḥajjāj al-Naysābūrī. Ṣaḥīḥ Muslim. Juz 8. Turki: Dār al-Ṭibā‘ah al-‘Āmirah, 1334 H/1916 M, h. 71.

Al-Maqdisī, Ibnu Qudāmah. Al-Mughnī ʿalā Mukhtaṣar al-Khiraqī. Juz 6. Cet. III; Riyadh: Dār ‘Ālam al-Kutub, 1417 H/1997 M, h. 262.

Al-Maqdisī, Ibnu Qudāmah. Al-Mughnī ʿalā Mukhtaṣar al-Khiraqī. Juz 4. Cet. I; Kairo: Maktabah al-Qāhirah, 1389 H/1969 M.

Al-Margīnānī, Burhān al-Dīn. Bidayah al-Mubtadī fī Fiqh al-Imām Abī Ḥanīfah. Kairo: Maktabah wa Maṭba‘ah Muḥammad ‘Alī Ṣubḥ, t.th., h. 130.

Al-Muallifīn, Majmū‘ah min. Mawsū‘ah Fiqh al-Mu‘āmalāt: al-Abḥāṡ, al-Taṭbīqāt, al-Fatāwā, al-Muṣṭalaḥāt. Juz 1, [t.d.], h. 15. https://app.turath.io/book/968?page=16 (27 Juni 2025).

Al-Qazwīnī, Muḥammad bin Yazīd bin Mājah. Sunan Ibn Mājah. Juz 3. Cet. I; t.t.: Dār al-Risālah al-‘Ālamiyyah, 1430 H/2009 M.

Sābiq, Sayyid. Fiqh al-Sunnah. Juz 3. Cet. III; Beirut: Dār al-Kitāb al-‘Arabī, 1397 H/1977 M.

Sugiyono. Metode Penelitian Kuantitatif, Kualitatif, dan R&D. Cet. XIX; Bandung: Penerbit Alfabeta, 2013.

Al-Siwāsī, Kamāl al-Dīn Muḥammad ibn ‘Abd al-Wāḥid. Fatḥ al-Qadīr ‘Alā al-Hidāyah. Juz 6. Cet. I; Kairo: Syarikah Maktabah wa Maṭba‘ah Muṣṭafā al-Bābī al-Ḥalabī wa Aulāduh, 1389 H/1970 M, h. 262.

Al-Zuḥailī, Wahbah bin Muṣṭafā. Al-Fiqh al-Islāmī wa Adillatuhu. Juz 4. Cet. II; Damaskus: Dār al-Fikr, 1405 H/1985 M, h. 362.

Jurnal Ilmiah:

Abidin, Muhamad Zainul. “Riba dalam Perspektif al-Qur’an dan Sunnah.” La Zhulma: Jurnal Ekonomi dan Bisnis Islam 1, no. 1 (16 Juli 2022): 64–79. doi:10.70143/lazhulma.v1i1.40.

Barkah, Achmad Afad El, dkk. “Tinjauan Hukum Islam Kredit Online (Pay Later) dalam Transaksi Jual Beli Online Menurut Imam Madzhab.” AHKAM: Jurnal Hukum Islam dan Humaniora 3, no. 3 (Juli 2024): 595–602. doi:10.58578/ahkam.v3i3.3450.

Benuf, Kornelius, dan Muhamad Azhar. “Metodologi Penelitian Hukum sebagai Instrumen Mengurai Permasalahan Hukum Kontemporer.” Gema Keadilan 7, no. 1 (April 2020): 20–33. doi:10.14710/gk.2020.7504.

Panginan, Erga Kandly, dan Irwansyah. “Fenomena Aplikasi Kredit dan Pinjaman Online Kredivo di Indonesia.” Jurnal Komunikasi dan Kajian Media 4, no. 1 (April 2020): 12–26. doi:https://doi.org/10.31002/jkkm.v4i1.1393.

Qur’anisa, Zulfa, dkk. “Peran Fintech dalam Meningkatkan Akses Keuangan di Era Digital.” GEMILANG: Jurnal Manajemen dan Akuntansi 4, no. 3 (Juli 2024): 99–114. doi:10.56910/gemilang.v4i3.1573.

Rasyid, Daud, dan Aisyah Daud Rasyid. “Ribā al-Qarḍ fī al-Mu‘āmalāt al-Mu‘āṣirah fī Mīzān al-Iqtiṣād al-Islāmī.” Ahkam: Jurnal Ilmu Syariah 17, no. 2 (2017): 475–494.

Sudrajat, Indra. “Kredit (Taqsith) dan Dua Harga dalam Tinjauan Fiqih Kontemporer (Studi Literasi Jual Beli Taqsith).” Al-Afkar: Journal for Islamic Studies 5, no. 1 (Februari 2022): 345–350. doi:https://doi.org/10.31943/afkarjournal.v5i1.263.

Al-‘Uṡmānī, Muḥammad Taqī. “Aḥkām al-Bay‘ bi al-Taqsīṭ wa Wasā’iluh al-Mu‘āṣirah fī Ḍaw’ al-Fiqh al-Islāmī.” Majallah Mujamma‘ al-Fiqh al-Islāmī 7, (t.t.): 596–622.

Wijayanti, Nisa Henri, dkk. “Analisis Hukum Islam terhadap Transaksi PayLater.” Borobudur Law and Society Journal 2, no. 2 (Maret 2023): 56–69. doi:10.31603/10026.

Disertasi, Tesis, dan Skripsi:

Adriyanto, Rizky. “Tinjauan Hukum Ekonomi Syariah terhadap Penerapan Denda Keterlambatan Pembayaran Pinjaman Kredifazz pada Aplikasi Kredivo (Studi pada Aplikasi Marketplace Kredivo).” Skripsi, Lampung: Fak. Syariah UIN Raden Intan Lampung, 2025.

Firmansyah. “Dampak Implementasi Financial Technology (Fintech) bagi Perkembangan UMKM di Banda Aceh dalam Tinjauan Maqashid Syariah.” Skripsi, Fak. Ekonomi dan Bisnis Islam UIN Ar-Raniry, 2023.

Isapitri, Nurul. “Tinjauan Hukum Ekonomi Syari’ah terhadap Pinjam Online dengan Aplikasi Kredivo (Kajian Hukum Normatif terhadap Fintech Kredivo).” Skripsi, Palembang: Fak. Syari’ah dan Hukum, 2022.

Jannah, Miftahul. “Hukum Pemakaian Sistem Pembayaran dan Voucher Shopee Paylater dalam Jual Beli Online Menurut Perspektif Fikih Muamalah.” Skripsi, Makassar: Fak. Syariah STIBA Makassar, 2023.

Melka, Asmi Esha Putri. “Tinjauan Hukum Islam terhadap Penentuan Jasa Pencairan Limit Kredivo (Studi pada akun Twitter Penyedia Jasa Pencairan @hafyyy9).” Skripsi, Lampung: Fak. Syariah UIN Raden Intan Lampung, 2023.

Rahayu, Yunike Puji. “Analisis Hukum Islam dan Fatwa DSN MUI No.116/DSN-MUI/IX/2017 terhadap Praktik Kredit dengan Menggunakan Aplikasi Kredivo pada E-Commerce.” Skripsi, Surabaya: Fak. Syariah dan Hukum UIN Sunan Ampel, 2019.

Situs dan Sumber Online:

Bisnis Tekno. “Kredivo Jadi Tekfin Pembiayaan Pertama yang Terdaftar di OJK.” Bisnis.com. https://teknologi.bisnis.com/read/20180327/105/754850/kredivo-jadi-tekfin-pembiayaan-pertama-yang-terdaftar-di-ojk (23 Juni 2025).

Kredivo Corp. “About Kredivo.” Kredivo Group. https://kredivocorp.com/about/ (30 Mei 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Kini Cicilan 3, 6, 12 Bulan Kredivo Cukup dengan Minimal Transaksi Rp500 ribu.” Blog Kredivo. https://blog.kredivo.com/kini-cicilan-3-6-12-bulan-kredivo-cukup-dengan-minimal-transaksi-rp500-000/ (7 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Ringkasan Informasi Produk dan Layanan (RIPLAY) Umum.” Kredivo.id. https://kredivo.id/wp-content/uploads/2023/12/riplay-kredivo-id.pdf (7 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Bagaimana Jika Telat Bayar Kredivo 1 Hari? Berikut Penjelasannya.” Blog Kredivo. https://blog.kredivo.com/bagaimana-jika-telat-bayar-kredivo-1-hari-berikut-penjelasannya/ (24 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Barcode: Belanja offline, tinggal scan!” Kredivo.id. https://kredivo.id/fitur/barcode/.

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Belanja Sekarang, Bayar Nanti #Sefleksibelitu.” Kredivo.id. https://kredivo.id/ (24 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Cara Daftar di Kredivo.” Kredivo.id. https://kredivo.id/en/fitur/cara-daftar-akun/ (23 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “FAQ: Daftar Pertanyaan Seputar Kredivo.” Kredivo.id. https://kredivo.id/faqs.html (23 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Katanya #Sefleksibelitu? Emangnya Kredivo Bisa Bayar Apa Saja?” Blog Kredivo. https://blog.kredivo.com/katanya-sefleksibelitu-emangnya-kredivo-bisa-bayar-apa-saja/ (28 Mei 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Kredivo Agreement (ID).” Kredivo.id. https://kredivo.id/kredivo-agreement-id.html (3 Juni 2025).

Kredivo: Buy Now, Pay Later. “Ringkasan Informasi Produk dan Layanan (RIPLAY) Umum.” Kredivo.id. https://kredivo.id/wp-content/uploads/2023/12/riplay-kredivo-id.pdf (24 Juni 2025).

Newsfeed. “Cara untuk Meminjam Saldo e-Wallet Menggunakan Kredivo, Dijamin Cuan.” Newsfeed.co.id. https://newsfeed.co.id/read/q-144/cara-untuk-meminjam-saldo-e-wallet-menggunakan-kredivo-dijamin-cuan (24 Juni 2025).

Orang Kamar: Dalam Misi Menghemat Receh. “Cara Mencairkan Limit Kredivo ke DANA.” Orangkamar.com. https://orangkamar.com/cara-mencairkan-limit-kredivo-ke-dana/ (24 Juni 2025).

Speedcash. “Cara Top-Up Dompet Digital dari Kredivo.” Speedcash Blog. https://blog.speedcash.co.id/cara-top-up-dompet-digital-dari-kredivo.html (29 Mei 2025).

Downloads

Published

2025-11-28